Hoe ontwikkelt een conflict zich?
Een conflict ontstaat meestal niet zomaar van het ene op het andere moment; er gaat vaak een langere voorgeschiedenis aan vooraf. Om tot een goede oplossing te komen is het belangrijk om inzicht te hebben in hoe conflicten zich ontwikkelen. We kunnen hierin vier fasen onderscheiden. Dit kan je in het vervolg helpen om een conflict eerder te ontdekken, zodat het conflict niet hoeft te escaleren.
Latente fase van een conflict
In deze fase kunnen we nog niet spreken van een conflict, wel zijn er omstandigheden die mogelijk een conflict in de hand kunnen werken. Een voorbeeld hiervan is dat een werkgever en een werknemer bij het uitvoeren van een project andere doelstellingen hebben. Een ander voorbeeld is dat binnen een echtpaar beide personen een andere opvatting hebben over de opvoeding van de kinderen of dat verschillende leden van de familie andere belangen hebben bij het leiden van een familiebedrijf. De betrokken partijen hebben in de latente fase nog niet door dat er bepaalde tegenstellingen bestaan. Hier komen ze pas achter in de volgende fase.
Onderkenningsfase van een conflict
Nu zien de betrokken partijen in dat ze verschillende doelen, opvattingen of belangen hebben. Dit leidt vervolgens tot een feitelijk probleem. Er bestaat nu het gevaar dat dit probleem in een conflict kan ontaarden. Dit is dan ook de fase waarin een conflict vermeden kan worden door na het onderkennen van het probleem in gesprek te treden met de tegenpartij en door middel van overleg en onderhandelen tot een oplossing te komen.
Emotionele fase van een conflict
Emoties spelen een grote rol bij conflicten, anders zou een conflict gemakkelijker rationeel beslecht kunnen worden. Wanneer iemand het idee heeft dat een ander hem ‘schade’ wil berokkenen, zorgen negatieve emoties ervoor dat diegene actie onderneemt om het gedrag van de ander te verhinderen. Dit kan tot uiting komen in het afnemen van de communicatie, het vertrouwen verliezen in de ander of naar buiten toe een negatief beeld schetsen van de ander. Verder neemt de zelfkritiek af en de schuld wordt op de ander afgeschoven. Dit wordt ook wel het egodefensieve mechanisme genoemd. Het is nu een stuk lastiger geworden om het conflict op te lossen, zeker wanneer de emoties hoog oplopen. De betrokken partijen hebben zich nu een verkeerd beeld van de ander én van zichzelf gevormd.
Manifeste fase van een conflict
De emoties als gevolg van het conflict komen nu openlijk tot uiting. Soms manifesteren deze emoties zich in passief verzet en soms in openlijke agressie. Het conflict zelf, waardoor alles is ontstaan, is vaak ver op de achtergrond geraakt. Het is om deze reden dat het voor de betrokken partijen zelf heel moeilijk is om samen tot een oplossing te komen. In deze fase kan de tussenkomst van een mediator die gespecialiseerd is in conflictbemiddeling noodzakelijk zijn om het conflict op een duurzame wijze te beslechten. Met een objectieve blik en door middel van een grondige analyse van het conflict en de belangen van beide partijen kan er naar een oplossing toegewerkt worden om de relatie te herstellen.
