Een scheiding brengt emotionele en praktische uitdagingen met zich mee. Een van die praktische aspecten waar je waarschijnlijk niet direct aan denkt, is hoe partneralimentatie je belastingsituatie beïnvloedt. Toch kan dit aanzienlijke financiële gevolgen hebben voor zowel degene die alimentatie betaalt als degene die het ontvangt.
Wat is partneralimentatie?
Partneralimentatie is het bedrag dat je aan je ex-partner betaalt na een scheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap om in zijn of haar onderhoud te voorzien. Deze verplichting ontstaat automatisch bij gehuwde stellen en geregistreerde partners. Maar ook ongehuwde stellen kunnen afspraken maken over alimentatie, waarbij dezelfde belastingregels gelden.
De hoogte van de alimentatie bepaal je samen met je ex-partner, eventueel met behulp van een adviseur. Het Nibud biedt uitgebreide informatie over het berekenen van partneralimentatie. Belangrijk: Per 1 januari 2025 zijn alle alimentatiebedragen met 6,5% verhoogd door de wettelijke indexering.
Voor ontvangers van partneralimentatie
Impact op toeslagen
Als je partneralimentatie ontvangt, telt dit mee als inkomen voor je toeslagen. Dit betekent dat je je nieuwe inkomen moet doorgeven via Mijn Toeslagen van de Belastingdienst.
Let op bij afkoopsommen
Krijg je een eenmalige afkoopsom in plaats van maandelijkse betalingen? Dan kan het zijn dat je dat jaar geen recht meer hebt op toeslagen, omdat je inkomen door de afkoopsom te hoog wordt. Maak een proefberekening om te controleren of dit voor jou geldt.
Voorlopige aanslag aanpassen
Omdat je inkomen verandert door de partneralimentatie, is het verstandig om je voorlopige aanslag aan te passen. Hierdoor voorkom je dat je aan het eind van het jaar een grote rekening krijgt of juist veel geld terugkrijgt.
In de belastingaangifte
De Belastingdienst beschouwt alimentatie als inkomen, dus je moet de ontvangen partneralimentatie opgeven in je belastingaangifte. Je vinkt hiervoor ‘Partneralimentatie’ aan onder de rubriek ‘Inkomsten’ in de online aangifte.
Belangrijk: Zolang je ex nog tot je huishouden behoort, hoef je de alimentatie niet als inkomen op te geven. Ook als jullie beiden nog op hetzelfde adres staan maar niet meer samenleeft, moet je de alimentatie wel opgeven.
Bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw)
Nieuw in deze versie: Over je ontvangen partneralimentatie moet je mogelijk bijdrage Zorgverzekeringswet betalen. Dit gebeurt niet automatisch zoals bij werknemers. Als alimentatieontvanger krijg je een aparte aanslag van de Belastingdienst.
Voor 2025 geldt:
- Percentage: 5,75% van je alimentatie-inkomen (als je nog niet pensioengerechtigde bent)
- Maximum-bijdrage-inkomen: € 75.860 (je betaalt nooit meer dan € 4.381 per jaar aan Zvw-bijdrage)
- Als je pensioengerechtigde bent: 5,50%
Aftrekbare kosten
Maak je kosten om de partneralimentatie te krijgen of te behouden? Deze kosten mag je aftrekken in je belastingaangifte. Denk aan advocaatkosten, telefoonkosten, portokosten, reiskosten en incassokosten.
Voor betalers van partneralimentatie
Impact op toeslagen
Als je belastingaangifte doet, mag je betaalde partneralimentatie opgeven als aftrekpost. Hierdoor wordt je jaarinkomen lager, waardoor je mogelijk recht hebt op meer toeslagen.
Geen aangifte? Dan raadt de Belastingdienst aan toch aangifte te doen, anders mag je de partneralimentatie niet van je inkomen voor toeslagen aftrekken.
Voorlopige aanslag
Door het betalen van partneralimentatie ga je waarschijnlijk minder belasting betalen. Pas daarom je voorlopige aanslag aan om te voorkomen dat je nu te veel betaalt.
Wanneer is partneralimentatie aftrekbaar?
Je mag partneralimentatie alleen aftrekken als:
- Je verplicht bent de alimentatie te betalen (bijvoorbeeld door een rechterlijke uitspraak)
- Je betaalt uit dringende morele verplichting die bij de rechter kan worden afgedwongen (bijvoorbeeld bij ongehuwd samenwonen waar één partner financieel afhankelijk is geworden van de ander)
Voor 2025 geldt: Voor inkomens vanaf € 76.817 is partneralimentatie aftrekbaar tegen maximaal 37,48%. Voor lagere inkomens gelden lagere percentages.
Het is verstandig om afspraken over alimentatie schriftelijk vast te leggen en door beide partijen te laten ondertekenen.
Bewijs van betaling
Heb je al alimentatie betaald voordat je officieel gescheiden bent? Zorg dan voor bewijs van betaling. Bankafschriften alleen zijn niet voldoende.
Bijzondere situaties
Beiden op hetzelfde adres: Ben je uit elkaar maar staan jullie beiden nog op hetzelfde adres ingeschreven (bijvoorbeeld in afwachting van een andere woning)? Dan gelden de normale regels voor alimentatie, ook al zijn jullie nog fiscale partners. Dit geldt alleen als jullie geen gezamenlijke huishouding meer voeren.
Woning van de betaler: Woont je ex in een woning die (deels) van jou is? Dan kun je mogelijk ook hiervoor een bedrag aftrekken.
Duurzaam gescheiden: Ook als je nog getrouwd bent maar duurzaam gescheiden leeft, kun je partneralimentatie betalen en aftrekken.
Indexering en LBIO
Automatische verhoging
Alimentatiebedragen worden elk jaar automatisch verhoogd (geïndexeerd). Voor 2025 bedraagt de verhoging 6,5%. Deze verhoging gaat in per 1 januari.
Niet betaald?
Als je ex de indexering niet betaalt, kun je kosteloos het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) inschakelen. Dit is een overheidsorganisatie die je helpt bij het innen van achterstallige alimentatie.
Praktische tips
- Houd goede administratie bij van alle alimentatiebetalingen en gerelateerde kosten
- Leg afspraken schriftelijk vast en laat beide partijen tekenen
- Pas je voorlopige aanslag tijdig aan om verrassingen te voorkomen
- Update je gegevens bij Mijn Toeslagen als je inkomen verandert
- Bereken de Zvw-bijdrage als je alimentatie ontvangt
- Overweeg professionele hulp bij complexe situaties
- Maak proefberekeningen om de impact op je toeslagen te controleren
- Informeer je ex tijdig over indexeringen (of gebruik LBIO bij problemen)
- Bewaar bewijzen van alle betalingen en kosten
Wanneer geen belastingaangifte nodig?
Je hoeft als alimentatieontvanger geen aangifte te doen als:
- Je alleen alimentatie als inkomen hebt
- Je geen andere aftrekposten hebt
- Je geen aanvullende Zvw-bijdrage verschuldigd bent
Let op: Ook dan krijg je wel een aanslag voor de bijdrage Zorgverzekeringswet.
Conclusie
Partneralimentatie heeft aanzienlijke gevolgen voor je belastingsituatie, of je nu betaler of ontvanger bent. Door goed geïnformeerd te zijn en tijdig actie te ondernemen, voorkom je onaangename verrassingen en zorg je ervoor dat je optimaal profiteert van de beschikbare regelingen.
Bij twijfel kun je altijd contact opnemen met de Belastingdienst of een belastingadviseur inschakelen. Voor problemen met het innen van alimentatie staat het LBIO kosteloos tot je beschikking. Een scheiding is al emotioneel zwaar genoeg, zorg ervoor dat je fiscale zaken op orde zijn.
